Dünya üzerinde ve özellikle de Ortadoğu ve Orta Asya’da bazı bölgeler vardır ki stratejik konumunu yılların geçmesi ile yitirmez hatta artırmaya devam eder. 

Kafkasya dünya ve bölge üzerinde, devlet ve toplumlar üzerinde işte böyle stratejik önemi yüksek olan bir yer. (1)

Tarihte Bizans’tan önce, Bizans döneminde ve daha sonra da Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinde Kafkasya stratejik önemini yitirmedi.(2)
Birinci Dünya Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı sonrasında da yalnız Türkiye-İran ve Rusya değil başta İngilizler olmak üzere ABD ve dünya emperyalistlerin gözü bu bölgedeydi.(3)

1979 İran İslam İnkilabı ile Kafkasya’nın önemi daha da arttı. İran’ı kuşatmaya alan ABD, İsrail’i de kullanarak Türkiye ve Nato güçlerini Azerbaycan’a sevk ederek İran’ı Kuzeyden de kuşatmak istiyor. (4)

Suriye’de yenilen ABD ve Hizbullah Hareketi karşısında zor durumda kalan İsrail için Kafkasya’da İran’ın yanı başında yeni bir cephe açmak tüm şer güçlerin ortak hedefi ve rüyasıydı. 

Karabağ’ın işgali ve tarihi sorunları kaşımakta uzman olan İngiltere-ABD ve İsrail, bölgede sorun yaratan İran’ı bataklığa çekmek ve darbe vurmak için en uygun yerin Kafkasya’da Azerbaycan sınırı olduğunu gördü.(5)

Ekonomik ve siyasi olarak sıkışmış Neo-Osmanlı hayalleri kaybolmuş, Irak ve Suriye ile Filistin’de siyasetleri İran tarafından boşa çıkarılan Türkiye, artık İran’a düşman siyasetler uygulamaya başladı.(6-7)

Karabağ’ın işgal yıllarında Azerbaycan’a yardım yapmayan hatta maddi ve silah konusunda yardım istendiğinde Türkiyeli yetkililer, Azerbaycan için “Onlar Şii biz Sünniyiz. Onlara Şii İran yardım etsin” demişlerdi.(8)

O gün yardım yapmayan Türkiye köprüler altından çok sular aktıktan Ortadoğu’da İran ile bir rekabete giriştikten, başta Suriye olmak üzere Neo-Osmanlı planları suya düştükten ve Siyonist rejim İsrail ile olan ilişkiler de en yüksek noktalara çıktıktan sonra yanı başındaki “tek millet iki devlet” Azerbaycan’ı fark etti. Sözde Karabağ’ın özgürleştirilmesi amacıyla İsrail ve Türkiye’nin verdiği İHA-SİHA, silah ve destekle Azerbaycan Karabağ’ın bir kısım topraklarını geri aldı fakat Rusya Kafkasya’da kendisinin istemediği bir oyunun oynanmasına da izin vermek istemiyordu ve Azerbaycan harekatını bir gecede durdurdu ve bölgeye Rus Barış Gücü askerleri sevke etti.(9-10)

İlham Aliyev dikta rejimi ile yönetilen ve tüm kaynakları sömürülen Azerbaycan, artık İran’a karşı kullanılmak için kıvama gelmişti. (11)

İşgalci İsrail siyaseti ve ABD-Nato isteği ile Türkiye’de Azerbaycan’a gerekli destek verilmeye ve bu ülkeler arasında ciddi stratejik işbirliği kurulmaya başlandı. Ortak hedef ise İran ve İslam Cumhuriyetiydi.(12)

Türkiye’nin 12 Eylül darbe sonrası Nato siyaseti çerçevesinde Türki Cumhuriyetler ile siyasi hedefleri vardı. İran’ın bölgesel gücünün daha da artarak devam etmesi ve dünyada petrol-gaz ihtiyacının artması Çin’in hammadde ihtiyacı ve ürünlerinin stratejik liman ve yollarla Batı dünyasına ulaştırılması için Kafkasya, yeniden daha kısa, daha ucuz ve daha kolay-güvenli bir alan olarak ön plana çıkmaya başladı.(13)

Büyük devletlerin en iyi bildiği iş başka ülke ve toplumları böl-parçala ve yönet sistemi ile çekildiği bölgelere her zaman bir sorun bırakmış olmalarıdır. 

1828 Türkmençay Anlaşması ile İran’ın bir kısmı (Kuzey Azerbaycan) koparılarak Rusya’ya ilhak edilmiş, 1923 yılındaki Türkiye’nin kuruluş ve kurtuluş mücadelesi yıllarında da Kafkasya’da Azerbaycan yanında düşman bir Ermenistan, Karadeniz bölgesinde Gürcistan ve Türkiye sınırlarında ise ihtilaflı Batum, Acaristan, Nahcivan ve Azerbaycan’da ise Karabağ bölgesi oluşturuldu.(14)

2023 Türkiye’nin 100. kuruluş yılı projesi, Türkiye’nin kara yoluyla Türki Cumhuriyetlere bağlanması ve bu topluluk ile karayolu, demiryolu, iletişim sektörü, petrol ve gaz boru hatlarıyla hammadde ulaştırılması ile başta demiryolu ve karayolu ile limanlar sayesinde deniz yoluyla yük taşınmasıdır.(15)

Azerbaycan’ın özerk Nahcivan Cumhuriyeti ile bile kara bağlantısı yoktur. Ruslar Zenguzur bölgesini bölerek bir kısmını Azerbaycan ve bir kısmını da Ermenistan’a bırakmışlardır. Hatta Ermenilerin yoğun olduğu daha sonra da özerkleştirilen Azerbaycan’daki Dağlık Karabağ bölgesinin de Ermenistan ile bağlantısı yoktu fakat Laçin bölgesinde Laçin Koridoru denen bir yapı ile burayı Ermenistan’a bağlamak istemişlerdi. Şimdi Türkiye ve Azerbaycan da Azerbaycan’ı kara yolu ile Nahçıvan ve oradan da Türkiye’ye bağlamak için İran sınırında bir Zengezur Koridoru oluşturmak istiyor. Bu siyaset Nato’nun Azerbaycan’a yerleşmesi için ABD ve Nato güçlerince Türkiye ve Azerbaycan’a tavsiye edilen emperyel bir siyaset. Bunun asıl amacı ise İran’ın kuzeyden kuşatılması, Azerbaycan’ın Irki ve mezhebi konuları kaşıyarak İran’a karşı yeni bir cephe açılması ve bir bataklık yaratılmasıdır.(16-17)

Türk ve Müslüman ülkeler olan “Türkiye ve Azerbaycan bunu yapmaz, bu nasıl olabilir?” diyenler için en güzel örnek, daha bir yılını bile doldurmamış olan Slav ırkı ve Hristiyan olan Rusya-Ukrayna savaşı örnektir. 

Rusya Ukrayna’ya askeri operasyon yapmasaydı, Ukrayna Nato’ya alınacak ve Rus sınırındaki çatışma ve Batı’nın uyguladığı terör eylemleri nedeniyle savaş çıkacak ve Nato 5. maddeyi işleterek Ukrayna’nın yanında savaşa girecekti. Ukrayna’nın bataklık olduğunu bilmesine rağmen Rusya, Ukrayna Nato’ya girmesin diye askeri operasyon yapmaya mecbur kaldı. Şu anda aynı oyun Türki ve Müslüman kardeş olan İran ve Azerbaycan arasında yaratılmaya çalışılıyor ve bu sinsi Siyonist Nato tezgahının kilometre taşları döşeniyor.(18)

Azerbaycan halkı Müslüman-Türk ve Şii olmasına rağmen otuz yıldır İran aleyhine propaganda yapılıyor. Kuzey Azerbaycan Ruslar tarafından işgal ile İran’dan koparılmasına rağmen Rusların da istek ve desteği ile S.S.C.B’den ayrılan ve bağımsız olmaya çalışan Azerbaycan, başta İngiliz ve ABD emperyalizmi ile Siyonist İsrail’in müttefiki olmaya başladı.(19)

Suriye’de ABD ve Batı dünyasının burnunu yere sürten ve İsrail’in burnunun dibinde ikinci bir Hizbullah Hareketini kurmak için Suriye’ye yerleşen İran, Siyonistlerin Kafkasya siyasetinden haberdar ve o da bu satranç oyununu kuralına göre oynamaya devam ediyor.(20)

Karabağ işgalinde Azerbaycan’a her türlü yardımı yapan İran, Siyonist basının iftiraları ile mücadeleye devam ediyor. Her türlü desteği vermesine rağmen Siyonist medyanın İran Ermenistan’a yardım ediyor yalanları devam ediyor. Bu yetmediği gibi otuz yıl Karabağ’ın kurtuluşu için kılını kıpırdatmayan ve buradan mülteci olarak kaçıp Bakü’ye gelenlere hiçbir sosyal refah projesi yapılmazken, şimdi İsrail Heronları ve Türkiye İHA’sı olan Bayraktar ile bol bol stratejik ittifak sloganları atılıyor, Karabağ’ın kurtarıldığı (!) iddia ediliyor. Oysaki tüm bunlar Azerbaycan ordusunu kontrol ve sevk-idaresi için yapılan reklamlar ve İran sınırlarının gözetlenmesi ve izlenmesi için yapılan medya savaşlarıydı. Asıl amaç bu bölgeye Suriye’den tekfirci militanların getirilmesi ve İran ile sınır çatışmaları yaratılarak İran’ın kuzeyden de kuşatılması ve Türki Cumhuriyetler ile de kara ulaşım ve iletişim bağının kurulmasıdır. Daha sonra da Azerbaycan’ın Nato’ya alınması ile Nato güçlerinin Kafkasya’ya yerleştirilmesi planıdır.(21-22)

İran Azerbaycan’ı uyarmak amacıyla birkaç defa Bakü’ye ordu komutanlarını gönderdi. Sınır bölgesinde askeri tatbikatlar yaptı. Zenguzor’un Ermenistan toprağı olduğunu teyit ve burada bir değişimi kabul etmeyeceğini belirtmek için sınır bölgesi Kapan’da siyasi-diplomatik misyon olarak bir konsolosluk açtı.(23)

İran şimdi susuyorsa, ateşe benzin dökmemek ve Aliyev rejiminin ABD-İsrail desteği ve Türkiye’nin teşvik ve desteği ile İran’a karşı saldırtıldığını bildiğinden.(24)

Fakat şunu unutmamak lazım ki İran tarihi bir güç ve medeniyet sahibi bir devlet. Satrancın kurallarını en iyi bilen İran Suriye’de nasıl ABD ve İsrail güçlerine gereken cevabı verdi ve onun bölgedeki maşalarının elini kesti ise Kafkasya’da da yapması gerekeni yapacaktır. (25)

Rusya, Ukrayna’ya askeri harekata mecbur kalmıştı ve ABD, Ukrayna’ya bedava silah vererek ateşe benzin döküyor ve Rusların kendisinin Vietnam’da bataklığa saplandığı gibi savaşı seyrediyor. Fakat İran, son olanlardan ders alarak buranın bir bataklığa çevrilmesine müsaade etmeyecektir. Eğer böyle olsa bile buradan kendisine yönelen saldırılara en iyi şekilde karşı koyabilmek için gerekli savunma siperlerini tek tek inşa ediyor ve aynen Suriye’de olduğu gibi burada da ABD-İngiliz emperyalizmi ile başta Siyonist İsrail ve bölgesel aktörlere karşı mücadele verecek ve zafer kazanmak için gerekli siyasetleri yürütecektir.(26)

Önemli olan İran’ın ne yaptığı değil, esas önemli olan Müslüman-Türki halkların düşmanın oyununa gelmemesi ve Siyonist İsrail ile bazı ülkelerin yaptığı gibi İbrahimi Anlaşma adı altında ‘İsrail normalleştirilmemeli.’.(27)

Esas önemli olan komşuların ve bölgenin ülke ve halkların sorun varsa kendi aralarında dostça çözmeleri, emperyalist güçleri bölgeye davet etmemeleri.(28)

Esas önemli olan işgalci Siyonist güç İsrail ile bölge halkları-devletleri ve Müslümanlar aleyhine stratejik ittifaklar yapmamaktır.(29)

…….
Kaynak:
1.https://dergipark.org.tr/tr/pub/karen/issue/67457/1017809
2- https://www.altayli.net/i-dunya-savasi-baslarinda-kafkasya-ve-cevresine-iliskin-stratejik-yaklasim-ve-faaliyetler.html
3- http://www.gaziakademikbakis.com/dosyalar/d306681a-d2b1-4901-980b-80eb75dc4d05.pdf
4- https://tasam.org/Files/Icerik/File/guney_kafkasyada_guvenligin_saglanmasinda_natonun_rolu_08dae109-e01a-4932-9ebe-87d8257ab617.pdf
5- https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/karendergi_2b154.pdf
6- https://www.setav.org/kafkaslarda-yeni-suriye-olur-mu/
7- https://kasam.org/turkiye-100-sene-sonra-kafkasyaya-donebilir-mi/
8- https://www.gazeteoku.com/yazar/soner-yalcin/onlar-sii-biz-sunniyiz/830613
9- https://www.tasnimnews.com/tr/news/2016/04/11/1045504/iran-a-kar%C5%9F%C4%B1-kafkas-cephesi-hayata-ge%C3%A7iriliyor
10- https://www.voaturkce.com/a/rusyanin-baris-gucu-daglik-karabagda-yeni-statukoyu-olusturdu/5720262.html
11- http://www.hajij.com/tr/articles/political-articles-analysis/item/2868-i-ran-rusya-turkiye-ve-i-srail-in-karabag-siyaseti
12- https://www.evrensel.net/haber/469243/cumhuriyetin-dis-politikasi-yeni-osmanlicilik-akpnin-u-donusu-ve-sonrasi
13- https://yetkinreport.com/2021/12/22/yeni-bolgesel-baglantilar-cin-kafkasya-turkiye-avrupa/
14- https://www.turksam.org/detay-azerbaycan-in-isgali-gulistan-ve-turkmencay-antlasmalari
15- https://kriterdergi.com/dosya-turk-dunyasi/zengezur-koridoru-zaferin-taclanmasi
16- https://www.haberler.com/guncel/aliyev-zengezur-koridoru-yasal-rejim-acisindan-14598798-haberi/
17- https://fikirturu.com/jeo-strateji/zengezur-koridoru-ve-kafkasyadaki-jeopolitik-rekabetin-donusumu/
18- https://www.ktu.edu.tr/dosyalar/sam_e79fd.pdf
19- https://haber.sol.org.tr/haber/gorus-turkiye-azerbaycan-iliskisi-ve-iranin-kusatilmislik-hissi-315616
20- https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1814565
21- https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-54917938

22- https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2168821
23- https://www.turkishnews.com/tr/content/2022/08/23/kapanda-baskonsolosluk-ve-iranin-azerbaycan-ermenistan-telasi/
24- https://iramcenter.org/aliyevin-tahrana-uyarilarinin-irandaki-yansimalari/
25- https://insamer.com/tr/israilin-guney-kafkasya-stratejisi_1833.html
26- https://stratejikortak.com/2022/12/azerbaycan-ermenistan-iliskilerinde-kordugum-daglik-karabag-sorunu.html
27- https://kriterdergi.com/dis-politika/ibrahim-anlasmalari-korfez-ulkeleri-ile-israil-arasindaki-gercek-baris-anlasmasi-midir
28-https://www.ydh.com.tr/HD15086_iran-suriyeyi-neden-destekliyor-ve-ne-zamana-kadar-destekleyecek.html
29-https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/haaretz-mit-ve-mossad-irana-karsi-ittifak-yapti-1947968

MURAT NAZLI/ 7sabah.com.tr