Gazze’deki tarım sektörü, gayri safi milli gelirin %6’sına ulaşmış durumda. Tarım üretiminin getirisi ise 430 milyon dolara ulaştı. Gazze’nin günlük olarak tükettiği su miktarı ise yaklaşık 300 bin m3’tür. Bu da yıllık 100 milyon m3 demektir. Yıllık su tüketimin %50’isini oluşturur.

Tarım Bakanlığı'na bağlı Politikalar ve Planlama Genel Müdürü Vail Sabit, Filistin Enformasyon Merkezi'ne verdiği röportajda, Gazze’de tarıma elverişli alanın 180 bin dönüm olduğunu ve bunun Gazze’nin beş vilayetine dağılmış durumda olduğunu söyledi.

Gazze’de tarım mahsulü için uygun alan 220 bin dönümdür. Bitki üretimi birinci sırada yer alırken, bununla tarım üretiminin değerine %54 oranında destek vermektedir. Gazze’deki hayvansal üretim %5, geri kalanı ise balık sektörü oluşturmaktadır.

Sabit devamla, tarım alanında 55 bin kişinin çalıştığını, bunlardan 32 bininin çiftçi, geri kalanın ise yardımcı hizmet konumunda olduklarını, zirai tarlaların ise 23.600 olduğunu söyledi. Zirai tarla, şahıs adına kayıtlı olan veya kiralanıp tarımda kullanılan tarlalar için kullanılıyor. 

Sabit devamla, Gazze’de günlük 5 kuyudan 160 bin m3 su çıkarıldığını ve bunun geçen yıl itibariyle tarımda kullanılmaya başlandığını hatırlattı.

Hayvancılık sektöründe çalışan besicilerin 5586 kişi olduğunu, bunlara ait 5919 ağıl, ahır, kümes, çiftlik olduğunu, buralarda büyük baş, küçük baş, piliç, yumurta tavuğu ve hindi yetiştirildiğini belirten Sabit, ithal yemin pahalanması ve çiftlik giderlerinin artması nedeniyle geçmiş yıllara göre süt inekleri yetiştiriciliğinde ciddi bir gerileme olduğunu söyledi.

Gazze’deki balıkçılık sektörüne de değinen Sabit, yıllık üretimin 4700 tona ulaştığını, balık çiftliklerinde ise yaklaşık 620 ton balık üretildiğini ve özellikle buralarda Çipura balığı olduğunu ifade etti.

Tarım Sektörünün Öncelikleri

Tarım Bakanlığı'na bağlı Politikalar ve Planlama Genel Müdürü verdiği bilgide, bakanlığın tarım ekonomisi alanında kendi kendine yeterli olma, Filistinli çiftçileri koruma, çiftçilerin ürünlerini pazarlama, ona öncelik verme, alternatif ürünlerin ithalatını engelleme gibi hususları öncelediğini söyledi.

Sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aynı şekilde tarımsal üretimin gücünü artırmak, mahalli ve uluslararası pazarlarda rekabet gücünü artırmak, alt yapısını hazırlamak, yeni tarım ölçütlerine göre güvenli tarım kültürünü geliştirip güçlendirmek, bütün tarım alanlarına ulaşmak için uygun tarım hizmetleri sunmak için de çaba harcıyoruz.”

“Yine bakanlık, kaynakların verimli ve etkin bir şekilde sürdürülebilir yönetimi ile kriz zamanlarında adaptasyon ve hızlı cevap vermek için de çalışıyoruz. Aynı şekilde bakanlığın bilgisayar sistemlerini geliştirmenin yanında, tarımsal işletmelerle ilgili bilgileri topluyor ve rehberlik içerikli hizmetleri kolaylaştırmak için de çaba harcıyoruz.”

Açıklamasında ayrıca kendilerinin, mühendis nesiller arasındaki açıyı kapatmaya çalıştıklarını, titizlikle uyguladıkları planlı eğitim programları aracılığıyla yeni nesil mühendislere tecrübeleri aktarmaya çalıştıklarını  hatırlatarak, tarımsal laboratuvarlar üzerinde çalıştıklarını, bu konuda alt yapı çalışmaları yaptıklarını, tahlil ve laboratuvar için gerekli teknoloji ve araçları edinmeye çalıştıklarını ifade etti.

Tarım Alanında Zarar 

Sabit’e göre işgal rejiminin 2006 yılından beri sürekli Gazze’ye saldırması sonucu Gazze tarımda 1.3 milyon dolar zarar etti. Dışarıdan yapılan yardımlar ise toplam zararın ancak %30’unu karşılayabilmiştir.

Sabit verdiği bilgide “Gazze’nin karşı karşıya olduğu en büyük tehdit, işgalci İsrail’in ambargosu, kuşatması, sürekli tehdit ve saldırılarıdır. Diğer bir engel, Gazze’nin toprak ve su konusunda akademik bir sistemden mahrum olmasıdır. Bu konundaki açığını bitki, toprak ve çevre mühendislerini eğiterek kapatmaya çalışıyor. Bunların yanında üretimdeki maliyetlerin yükselmesi, tarım alanlarının sınırlı olması, mülkiyetin dağınık olması, kentsel yayılma, suyun tuzluluğu, azlığı ve toprağın giderek azalması Gazze’deki tarımı tehdit eden önemli hususlardır.” dedi.  

Sınırlı veteriner aşılamalarının hayvancılığı tehdit ettiğine dikkat çeken Sabit, Gazze’nin büyük baş hayvanlar için 80 bin aşıya ihtiyaç duyduğunu söyledi.

Sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başka sıkıntılar da var tabii. Mesela tarımdan arta kalanı değerlendirip başka yerlerde kullanamıyor ve dönüştüremiyoruz. O yüzden bu şekilde çiftçilerin artanı değerlendirememekle uğradıkları zararı telafi edemiyoruz. Balık sektöründe de ciddi sıkıntılar var. Tilapya ve çipuranın dışında başka balıkları üretmek için tohum geliştirme ve deniz suyunu değerlendirme imkanları oldukça sınırlıdır.” dedi.

Projeler ve Başarılar

Bakanlığın geçen süre içinde yaptığı projelere de değinen Sabit, “Geçen süre içinde bakanlık olarak birçok projeyi hayata geçirdik ve bu konuda başarı da sağladık. Bunların başında tarım sektöründe çalışan herkesle bir ortaklığa gidip onları yardım ve kendini geliştirme noktasındaki projelerine yönlendirdik. Tarım sektörünün bütün kesimlerine, özellikle zarar gören çiftçi ve balıkçılara 16 milyonluk bir destekte bulunduk. 2021 yılında 13000 kişi destek gördü. Yardımlar genelde açık tarım arazilerini ıslah etme, tarla bitkilerinin ıslahı, tarım seralarının geliştirilmesi, fidelerin ıslahı, güneş enerjisiyle çalışan su kuyularının açılması şeklinde olurken, bazen de nakdi olmuştur.” ifadesini kullandı.

Devamla şu bilgileri verdi:

“Bakanlık denizde üç balık kafesinin inşasını üstlendi. Buradan 120-130 ton balık üretmeyi hedefliyoruz. Üretime bu yılın ilk çeyreğinde başladık. Bu da tarımsal ihracata katkı sağlayacağı gibi, pazarda yerli üretimin güçlenmesine de katkı sağlayacaktır. Bakanlık ayrıca Balıkçılık Genel İdaresi'ne ait satışa hazırlama ve paketleme tesisi kurmuş olup, balıkçılar burada balıklarını depolayabilecek ve bozulmadan tüketiciye ulaştırabileceklerdir. Bakanlık ayrıca, özel sektörle ortaklaşa, yıllık tahmini 300.000 yumurta üretim kapasitesine sahip, toplam 2.400 kanatlı kuluçkalık döllenmiş yumurta üretmek için bir etlik piliç çiftliği kurma projesini de hayata geçirdi.”

Dünyanın en yoğun nüfusuna sahip olan Gazze, Siyonist rejimin sürekli saldırması, uzun süredir abluka altında tutması, tarım arazilerini tahrip etmesi, balıkçılara mil sınırı getirmesi, tarım araç ve gereçlerinin Gazze’ye giriş yapmasına izin vermemesi, Gazzeli çiftçilerin ürünlerini Batı Yaka pazarlarında satmalarına kısıtlama getirmesi Gazze tarımının olması gereken yere gelmesini engelliyor. 

Buna rağmen Hamas’ın kontrolündeki Gazze Tarım Bakanlığı büyük bir özveriyle çalışarak oldukça sınırlı imkanlarıyla ayakta kalma mücadelesini vermektedir.

Filistin Enformasyon Merkezi