Bu anma, benzeri görülmemiş bir keskin kutuplaşma durumunun, karşılıklı suçlamaların ve İsrail tarihinde türünün ilk örneği olan suikasttan önceki kışkırtıcı atmosfere geri dönme korkusunu dile getiren son seslerin ortasında gerçekleşti.

Birkaç gün önce, Rabin'in öldürüldüğü geceyi yaşayan herhangi bir İsraillinin o anı asla unutmayacağını kabul eden birçok siyasi şahsiyetin huzurunda bu yıldönümünü anmak için bir dizi İsrail etkinliği düzenlendi. Bir Yahudi başka bir Yahudi'yi öldürdüğü için hiçbir kelimenin tarif edemeyeceği bir şoktu. (!) Ayrıca Rabin, birçok İsrail nesline, 1967 savaşı sırasında Mescid-i Aksa'ya baskın yapmasına eşlik eden imajı temsil etti.

Birçok İsraillinin bu hatırayı yorumlamak için yaptığı bir anket, bu uzun yıllardan sonra İsraillilerin birbirlerinden intikam aldığını ve aralarındaki nefretin ve bölünmenin arttığını gösterdi. Bütün bunlar yüzünden İsrail'in kendisini bile kaybedebilirler. İsraillilerin, İsrail'in güvenliğini dışarıdan sağlamak için tüm çabalarını sarf ettikleri doğru, ancak içeriden devletlerini kaybetme yolunda olduklarının farkında değiller.

Rabin'in öldürülmesinin yıl dönümü, İsraillilere sol ve sağ kanatlar arasındaki tartışmanın nasıl olması gerektiği, bu tartışmanın sınırlarının ve kırmızı çizgilerinin ne olduğu konusunda bir uyarı gönderiyor: Temel olarak, kimsenin diğerine elini kaldırmadan. Rabin, öldürüldüğünde solcu değil, Filistinlilerle iki uluslu bir devletin tehlikelerini anlayan biriydi ve bu nedenle onlarla bir anlaşma yapmak için acele etti. Bugün kışkırtma, İsrail'in suikastının arifesinde tanık olduklarına çok benziyor, çünkü azmettiriciler aynı kelime ve terminolojiyi kullanıyorlar.

Siyonist rejim İsrail sağının üyelerine gelince, Rabin suikastını ananları siyasi bir sirk kurmakla suçluyorlar. Ona hain demekten kaçındıkları doğru -sağın aşırılık yanlıları o sırada onu hain olmakla suçladılar- ama Filistinlilere karşı siyasi yöneliminde yanıldığı konusunda hemfikirler. Bu arada, siyasi muhaliflere karşı yaygın nefret, bölünme ve kaba konuşmalar var.

Üstelik İsrail sağ kanadı, Rabin suikastının anılmasını, onu ananlara saldırmak için bir platform olarak görüyor. Bu, bazı liderlerini anma törenini boykot etmeye sevk etti ve meşru siyasi ifadeler ile siyasi suikasta yol açabilecek diğer kışkırtıcı ifadeler arasında net bir çizgi olmadığını ve mevcut hükümet yönüne karşı herhangi bir İsrail muhalefetinin itibarını sarsmanın İsrail üzerinde olumsuz etkiler bırakabileceğini vurguladı. İsrailli kitleler, daha fazla siyasi suç işlemenin önünü açıyor.

Rabin'in öldürülmesinden 26 yıl sonra, İsrail toplumu her zamankinden daha fazla bölünmüş durumda ve iç kışkırtma yeni zirvelere ulaştı. Suikasttan sonraki aşama, İsrail tarihinin en dramatik dönemlerinden biri olarak kabul ediliyor. Rabin kritik bir durumda hastaneye nakledildiğinde, İsrailliler iki şeyi umdular: Rabin'in hayatta kalması ve tetikçinin Yahudi olmaması, ancak tüm umutları suya düştü.

Rabin'in katili Yigal Amir, beyni yıkanmış aşırılıkçı bir milliyetçiydi. Rabin'i öldürmenin, yerleşim sürecini Filistinlilerle birlikte gömeceğine ve İsrail'i kendisine yol açacak feci sonuçlardan kurtaracağına inanıyordu. Parmaklıklar ardındayken bile buna inanmaya devam etti ve bu yüzden modern tarihin en tehlikeli siyasi suikastçılarından biri olarak kabul edildi.

Rabin'in öldürülmesi ve halefi Şimon Peres'in 6 ay sonra seçimleri Netanyahu lehine kaybetmesi, İsrail'in sağa dönmesi ve çeyrek asır orada kalmasıyla Oslo sürecinin çökmesine neden oldu. Bugün İsrail Rabin'in anısını kutlarken, Likud ve diğer partilerin Rabin'in suikastına yol açan sağcı kışkırtmaları durmadı. Aksine, Şin Bet güvenlik servisinin, aşırı sağcıların Başbakan Naftali Bennett'i kışkırtmasının neden olduğu artan şiddet olasılıklarına ilişkin uyarıları arttı.

Üst düzey İsrail polisi yetkilileri bile bu günlerin onlara Rabin'in öldürülmesinden önce olanları hatırlattığını söylemekten çekinmiyor. Sokaklarda gördüğümüz nefret ve bölünme o zamandan daha tehlikelidir ve Likud aktivistleri sokaklarda 'Solcular haindir' yazılı tişörtlerle sokaklarda dolaşırken, yeni bir siyasi suikastı uyaran alarm zilleri çalmaktadır.'. Eski Başbakan'ın oğlu Yair Netanyahu, babasının muhaliflerine karşı defalarca tweet attı, onları İsrail'e varoluşsal bir tehdit oluşturmakla suçladı ve onları "İran kadar kötü" olarak nitelendirdi.

Bugün, Rabin'in öldürülmesinden çeyrek asırdan fazla bir süre sonra, İsrailliler sol ve sağ arasında daha fazla bölünmüş ve Rabin'in ve onun önderlik ettiği Oslo sürecinin destekçileri ile Filistinlilere toprak vermeyi affedilemez bir şey olarak gören muhalifler arasında bölünmüş görünüyor. Tevrat'a karşı günah. Bu, atmosferin ne kadar dolu olduğunu ve İsraillilerin iki kutup arasında nasıl parçalandığını gösteriyor. Bu anlamda, mevcut atmosfer çok daha kötü, çünkü iç çöküş çok hızlı gerçekleşiyor ve artık sol ve sağ arasında değil, daha çok her kamptaki insanlar arasında, bu da onu daha tehlikeli hale getiriyor.

İsraillilerin yarısının bu kampın arkasında durduğu, diğer yarısının ise onu İsrail'in geleceği için gerçek bir varoluşsal tehdit oluşturan yıkıcı bir güç olarak gördüğü doğrudur. Gerçekte, iki taraf da taviz vermeye hazır değil. Ek olarak, şu anda, bu uzlaşmazlık ve acı kışkırtma, derin ekonomik kriz ve İsrail'in her yerinde devam eden protestolar arasında bir karışım var. Bu da her şeyi bir patlamanın eşiğine getiriyor; geriye kalan tek şey ateşi yakmak için bir kıvılcım.

İsrail'in bugünlerde tanık olduğu iç olaylar, devletin dört bir yanındaki protestoları körüklemeye katkıda bulunuyor. İsrail şiddetinin çoğuna göstericileri ezme girişimleri, göz yaşartıcı gaz ve biber gazı sıkma, taş atma ve zaman zaman çatışmalar eşlik ediyor. Bu nedenle, atmosfer çok değişken, sadece birinin kibrit atmasını bekliyor.

Bütün bunlar, işgalci rejim İsrail'in başka bir siyasi suikasta yaklaştığını doğruluyor. Çeşitli İsrail kabilelerini tek bir ulusta bir arada tutan yapıştırıcı artık mevcut değil. Bu, Rabin suikastından öğrenilen bir ders olarak Naftali Bennett'in güvenlik servisleri tarafından iyi korunuyor olması ve en büyük tehdidin İsrail sokaklarındaki protestolarda yatmasıdır.

Rabin'in suikastının yıldönümünün özü, İsrail'de başka birini hedef almaya çalışma şansının artmasıdır. Durum çok kayganlaşıyor ve frenler zayıflıyor ve İsrail'in bu zorlu krizden kurtulmasının bir yolu yok gibi görünüyor.

/Middle East Monitor-İsrailpost

/Tercüme ve edit: Abdullah Yiğit