HİZBULLAH MİLLETVEKİLİ ALİ FEYYAD'TAN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR

YDH'nin haberine göre, Lübnan'daki Hizbullah hareketi, İsrail ile yaşadığı son çatışmalarda üst düzey yöneticilerinin çoğunu kaybetmesi nedeniyle ciddi zorluklarla karşı karşıya kalırken, kısa süre önce düzenlenen eski Genel Sekreter Seyyid Hasan Nasrallah'ın cenaze töreni, örgütün halk desteğini kaybetmediğini gösterdi. Yüz binlerce kişinin katılımıyla gerçekleştirilen tören, Lübnan tarihinin en büyük kitlesel etkinliklerinden biri olarak dikkat çekti.

Quincy Enstitüsü tarafından yayımlanan Responsible Statecraft, bu gelişmeler ışığında Hizbullah'ın geleceğini ele almak amacıyla milletvekili Ali Feyyad ile bir röportaj gerçekleştirdi. Uzun yıllardır Hizbullah içinde aktif bir rol oynayan Feyyad, daha önce partinin düşünce kuruluşu olan Dokümantasyon ve Araştırmalar Danışma Merkezi'nin başkanlığını yapmıştı.

Feyyad, İsrail'in Lübnan topraklarının bir kısmını işgal etmeye devam ettiğine dikkat çekerek, bu durumun Lübnan devleti tarafından ele alınması gerektiğini vurguladı. Bununla birlikte, Lübnan’ın, gerekirse askeri güç kullanarak işgale son verme hakkını saklı tuttuğunu belirtti. Hizbullah’ın tamamen Lübnan devlet kurumlarına entegre edilmesi meselesinin henüz gündemde olmadığını ve bunun, devletin savunma kapasitesinin gelişmesi gibi çeşitli faktörlere bağlı olduğunu ifade etti.

Trump yönetiminin Lübnan politikalarına ilişkin değerlendirmelerde bulunan Feyyad, Hizbullah'ı marjinalize etme çabalarının ülkeye istikrar getirmeyeceğini savundu. Ayrıca Washington'un, Lübnan ordusu ile Hizbullah arasında bir çatışma çıkarmaya çalışabileceğini öne sürerek, böyle bir senaryonun ciddi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyardı. ABD ile yaşanan gerilimin, iki taraf arasındaki doğrudan bir anlaşmazlıktan değil, Washington’un İsrail’e verdiği güçlü destek ve küresel politikalardaki hegemonyasından kaynaklandığını dile getirdi.

Suriye’deki gelişmelere de değinen Ali Feyyad, Beşşar Esed’in devrilmesinin Hizbullah için önemli bir gerileme olduğunu belirtti ve yeni Suriye yönetiminin İsrail karşısındaki tutumunu sorguladı.

Hizbullah’ın Geleceği Üzerine Röportaj

RS: Seyyid Hasan Nasrallah’ın ardından Hizbullah’ın geleceği nasıl şekillenecek?

FEYYAD: Hizbullah, Seyyid Hasan'ın mirasını ve bölgedeki direniş misyonunu sürdürmeye kararlıdır. Bununla birlikte, Lübnan ve çevresindeki gelişmeler, örgütün yeni dinamiklere uyum sağlamasını gerektiriyor. Seyyid Hasan’ın güçlü liderliği, parti içinde siyasi ve askeri yönetimde belirleyici bir rol oynamıştı. Şimdi, yeni genel sekreter Şeyh Naim Kasım’ın liderliğinde, daha kurumsal bir yönetim anlayışına geçiş süreci yaşanıyor. Bu değişim, karar alma mekanizmalarının daha kolektif bir yapıya evrilmesini beraberinde getirecek.

RS: Bu kurumsallaşma süreci, Hizbullah’ın iç politikaya daha fazla odaklanması anlamına mı geliyor?

FEYYAD: Karar alma süreçlerinde daha fazla kurumsallaşmaya odaklanmak, bölgesel dinamiklerle doğrudan ilişkili bir değişim değil. BM'nin 1701 sayılı kararına bağlılığımızı sürdürüyoruz ve Litani Nehri’nin güneyine ilişkin yükümlülüklerimizi yerine getiriyoruz. Ancak bu süreç, ABD’nin bölgeyi yeniden şekillendirmeye yönelik hamleleriyle de doğrudan bağlantılı.

RS: Hizbullah’ın kurumsal yapıya geçişi, örgütün gelecekte nasıl bir yol izleyeceğine dair ipuçları veriyor mu?

FEYYAD: Seyyid Hasan'ın karizmatik liderliği, kararların hızla benimsenmesini sağlıyordu. Ancak yeni dönemde, karar alma sürecinde iç kurumların ve bürokrasinin daha fazla rol oynadığı bir yapı benimsenecek.

RS: Hizbullah, yalnızca siyasi bir partiye mi dönüşüyor?

FEYYAD: Hayır, Hizbullah hem siyasi bir aktör hem de direniş hareketi olmaya devam edecek. Ancak her dönem, farklı stratejik yaklaşımlar gerektiriyor. Şu an içinde bulunduğumuz süreç, Lübnan devletinin İsrail karşısındaki durumu yönetme sorumluluğunu üstlenmesiyle şekilleniyor. Hizbullah, bu çerçevede devlete bir alan açarken, direniş misyonunu terk etmiyor.

RS: Ateşkes anlaşmaları, Hizbullah’ın silahlarından vazgeçmesini öngörüyor mu?

FEYYAD: 1701 sayılı BM kararının kapsamı Litani Nehri’nin güneyini kapsıyor. Kuzeydeki silahlanma durumu ise Lübnan hükümetinin egemenliği altında değerlendirilmeli. Hizbullah, hükümetin bu konuda bir anlayış geliştirmesi gerektiğini düşünüyor.

RS: Cumhurbaşkanı Jozef Aun’un, silahların diyalog yoluyla ele alınması gerektiği yönündeki çağrısını nasıl değerlendiriyorsunuz?

FEYYAD: Bu görüş, Hizbullah’ın yaklaşımıyla uyumludur.

RS: Hizbullah askeri kanadını devlet kurumlarına entegre etmeye hazır mı?

FEYYAD: Şu an için bu konu erken bir tartışma. Lübnan’ın savunma kapasitesi ve diğer bağlantılı meseleler göz önüne alınarak bütüncül bir değerlendirme yapılmalıdır.

RS: İsrail’in Lübnan topraklarındaki işgal noktaları konusunda devlet bir adım atmazsa Hizbullah nasıl bir yol izleyecek?

FEYYAD: Bu aşamada sorumluluk devlete ait. Ancak işgal devam ettiği sürece, Lübnan’ın topraklarını geri almak için her türlü yöntemi kullanma hakkı olduğunu savunuyoruz. Üç liderin Baabda'daki toplantısında da bu resmî tutum açıkça ifade edildi.

RS: "Mümkün olan tüm araçlar" ifadesi, askeri direnişi de kapsıyor mu?

FEYYAD: Taif Anlaşması ve Bakanlar Kurulu bildirgelerinde bu kavram, diplomatik ve askeri seçenekleri içeriyor.

RS: ABD'nin Lübnan ordusuna verdiği desteği nasıl yorumluyorsunuz?

FEYYAD: Yardımlara karşı değiliz, ancak Lübnan ordusunun bağımsızlığını koruması ve dış baskılara maruz kalmaması gerektiğini düşünüyoruz.

RS: ABD’nin Hizbullah’a yönelik tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?

FEYYAD: ABD, Lübnan’da istikrarı sağlamaya yönelik adımlar atmak yerine, iç çatışmaları körükleyen bir politika izliyor. ABD yönetimi, Lübnan ordusu ile Hizbullah arasında bir çatışma çıkarmaya çalışabilir, ancak bu ülke için büyük bir tehlike oluşturur. Biz, ordu ile iyi ilişkiler geliştirmek istiyoruz ve bunu destekliyoruz.

RS: Hizbullah’ın ABD ile yaşadığı temel sorun nedir?

FEYYAD: Sorunlarımız, ABD’nin İsrail’e verdiği koşulsuz destek ve küresel meselelerde sergilediği haksız hegemonya ile bağlantılı. Filistin meselesindeki taraflı tutumu ve Lübnan’ın içişlerine müdahalesi, bizim açımızdan kabul edilemez.

Hizbullah, halk desteğini koruyarak bölgesel ve iç politik dengeleri gözetmeye devam edecek bir strateji izlemektedir.

HİZBULLAH, 05 Mart 2025 13:12