THE GUARDİAN'DAN BATI ASYA DEĞERLENDİRMESİ

The Guardian gazetesi ayrıntılı bir haberde, ABD ve İngiltere'nin Yemen'e yönelik son hava saldırılarını, Batı'nın Ortadoğu'daki başarısız politikalar zincirinde cesaret kırıcı bir başka işaret olarak değerlendiriyor. Haberde, Washington'un Orta Doğu'daki etkisinin giderek azalmasıyla birlikte İran'ın artık bölgedeki birincil güç haline geldiği belirtiliyor.

The Guardian'a göre, Batı'nın Orta Doğu'daki başarısızlıklar zincirinin en önemli halkalarından biri, Filistin meselesini on yıllardır ele alamamasıdır. ABD'nin İngiltere'nin desteğiyle Yemen güçlerine saldırması, "Washington'un siyasi nüfuzunun azaldığı, diplomasisinin etkisiz kaldığı ve gücünün küçümsendiği" acı gerçeğinin altını çiziyor.

Orta Doğu'daki hakim güç ABD, Batılılaşmış Mısır, Suudi Arabistan ve hatta Siyonist İsrail rejimi değildir. Bunun yerine, Yemen'in birincil müttefiki olan İran bu pozisyonu üstlenmiştir.

Yemen'in karşılık vermesine neden olan Gazze'deki yıkıcı katliamın ardından, yüzeysel gibi görünen bu savaşın sonuçlarını analiz etmek endişeleri artırıyor. Bununla birlikte, stratejik olarak bu krizin galibi bellidir; her Filistinli kayıp, Hizbullah tarafından fırlatılan her roket, Suriye ve Irak tarafından gerçekleştirilen her hava saldırısı ve Yemen'e ait her insansız hava aracı İran'ın etkisini güçlendirmektedir.

Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Joe Biden, 7 Ekim'deki El Aksa Fırtınası'nın ardından derhal Siyonist rejime koşulsuz destek verdiğini ilan etti. Birleşmiş Milletler'in ateşkes önerilerini reddederek Washington'u dünyanın ve çoğu Amerikalının gözünde yalnızlaştıran aceleci bir hamle yaptı. Orta Doğu'daki politikası modası geçmiş ve ulaşılamaz görünüyor. Amerika Birleşik Devletleri Arap dünyasında hiçbir zaman popüler olmadı ve Araplar onu her zaman kötü ama "gerekli bir kötü" olarak gördü. Artık durum böyle değil; şimdi komuta İran'da.

İsrail'in Siyonist rejimi de 7 Ekim'den sonra stratejik bir gerileme yaşadı, ancak daha katı politikacıları henüz tepki vermedi. Gazze'deki endişe verici şiddet, Lahey'de İsrail'e yöneltilen benzeri görülmemiş soykırım suçlamalarında da görüldüğü üzere, Tel Aviv'e yönelik küresel algıyı geri dönülmez bir şekilde değiştirdi. Suudi Arabistan'ın Londra Büyükelçisi Halid bin Bender Al Suud, İsrail'in artık özel bir vaka olarak görülmemesi gerektiğini ifade etti.

Tüm bu gelişmeler İran'ın lehine. İslam Cumhuriyeti'nin dış politikası üç temel hedef etrafında dönmektedir: 1979 devriminin simgesel unsuru ABD'yi Orta Doğu'dan kovmak; bölgesel üstünlüğünü korumak ve başta Rusya ve Çin olmak üzere kilit müttefikleriyle bağlantılarını güçlendirmek.

Guardian, bölgedeki Direniş Ekseni'nin unsurları bağımsız olarak faaliyet gösterirken, İran'ın ABD'yi kovmak için uzaktan kontrol edilen bir koalisyon kurduğunu iddia ediyor. Yemen'deki mevzilerin bombalanmasının bu gerçeği değiştirmediği, aksine Tahran'ın Batı ve İsrail'e karşı bölgedeki Direniş Ekseni anlatısını güçlendirdiği savunuluyor.

İran geçen yıl stratejik ve akıllıca bir hamleyle Basra Körfezi'ndeki rakipleriyle gerilen ilişkilerini düzeltmek için somut adımlar attı. Çin'in önemli bir arabulucu rolü oynadığı Riyad ile diplomatik çabalar başlattı. Pekin ve Moskova Tahran'ın sadık müttefikleri olarak öne çıkıyor. Bu, diğer faktörlerden daha fazla, İran'ın yörüngesini yeniden şekillendirdi ve onu inkar edilemez bir güce dönüştürdü. Rusya'nın Ukrayna'ya müdahalesi ve Çin ile Rusya arasındaki savaş öncesi "Sınırsız" işbirliği anlaşması, İran'ın yeniden dirilişi ve bölgesel bir güce dönüşmesi için katalizör görevi gördü.

Ukrayna'daki çatışma ve sonrasında yaşananlar, Donald Trump'ın başkanlığı sonrası Amerikan hegemonyasının düşüşü etrafında Pekin ve Moskova'nın yeni oluşan kanaatini güçlendirdi. Bu bakış açısı Washington merkezli uluslararası düzenin yakın zamanda çökeceğini ve yerini alacağını öngörmektedir.

Xi Jinping'in yükselişinden bu yana geçen on yılı aşkın süre zarfında Çin, rekabete girmiş ve daha önce ABD tarafından domine edilen etki alanlarını potansiyel olarak desteklemiştir. Bu değişim jeopolitik ve ekonomik ağların kurulması yoluyla gerçekleştirilmiştir. İran, Xi Jinping'in girişimlerinde merkezi bir role sahip. Pekin ve Tahran 2021 yılında 25 yıllık kapsamlı bir yatırım anlaşmasını resmileştirdi. Pekin'in desteğinden yararlanan Tahran, BRICS ve Şanghay İşbirliği Örgütü'ne üye oldu.

Şubat ayında Xi Jinping, İranlı mevkidaşı İbrahim Reisi'ye "Çin'in Amerikan tek taraflılığı ve saldırganlığına karşı İran'ın çabalarını destekleyeceğini" ifade etti.

Guardian, sonuç bölümünde 45 yıllık bir çabanın ardından İran'ın nihayetinde bölgede önemli bir oyuncu olarak ortaya çıktığını belirtti. Tahran'a yönelik yaptırımlar, izolasyon ve tehditlerin etkisiz olduğu kanıtlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve İsrail, daha kapsamlı bir çatışmayı önlemek için yeni bir diplomatik yaklaşımın benimsenmesini zorunlu kılan ciddi ve zorlu bir düşmanlıkla karşı karşıyadır.

Al Waght

intizar.web.tr

İSLAM ÜLKELERİ, 15 Ocak 2024 11:11