İBRAHİM EL MEDHUN HAMAS İLE ÜRDÜN ARASINDAKİ İLİŞKİYİ DEĞERLENDİRDİ (ANALİZ)

Meşal, Ürdün’den uzaklaştırıldıktan sonra on yıl uzakta kaldı. İlk ziyaretini 2009 yılında babası vefat edince, ikinci ziyaretini 2011 yılında hastalanan annesini ziyaret etmek için gerçekleştirmişti. 

Bundan sonra kimi toplantılara katılmak veya aile ziyaretlerinde bulunmak, bazı dost ve liderlerin cenazelerine iştirak etmek için zaman zaman ziyaretler gerçekleştirdi. 2016 yılında vefat eden annesinin cenazesine iştirak etmek için Meşal yine Ürdün’e geçmişti. 

Bundan önce en son ziyaretini ise hareketin eski liderleri İbrahim Guşe’nin cenazesine iştirak etmek için 2021 tarihinde Hamas Siyasi Birimi Başkanı İsmail Heniyye’ye eşlik ederek gerçekleştirmişti.

Yine 2012 ve 2013 yıllarında Ürdün’e ziyaret gerçekleştirmiş, beraberindeki heyetle Kral Abdullah b. Hüseyin ile görüşmüştü. 

Onun son ziyareti ise daha uzun bir ziyaret oldu. İki hafta sürdü. Resmi olarak bundan bahsedilmiş olmasa da ve Ürdün resmi makamlarıyla görüşmeleri kapsamamış ise de farklı medya gruplarının dikkatini çekmiş ve önemli bir haber olarak takdim edilmişti. 

Birçok uzman ve gözlemci bu kadar uzun süren bir ziyarette Meşal’in Ürdün resmi makamlarıyla görüşmemiş olmasının zor olduğunu ifade ederken, bazıları da onun bireysel ve heyet halinde Ürdün siyasi, parlamento ve kabile çevreleriyle bir araya geldiği, ziyaretin bu yönüyle sosyal bir faaliyet olduğu üzerinde  duruyorlar.
Bana göre ziyareti, siyaset tadında sosyal bir ziyaretti. Ürdün de başta Amerika, işgal rejimi ve bölgedeki bazı ülkeler olmak üzere ilişkili olduğu bazı ülkeleri tahrik etmeden Hamas ile ilişkileri canlandırmak istiyor. 

Ürdün, Hamas ile ilişkileri için belli bir çerçeve istiyor. Bu konuda farklı çevrelere mesajlar verdi. Mesajlarında Ürdün’ün önünde seçeneklerinin olduğunu ifade etti. Bu seçeneklerin içinde Hamas ile ilişkiler de var. Hamas hareketi bugün etkinliği ve tesiri yanında, Filistin sahasında sahip olmuş olduğu kartlar açısından Filistin’deki en büyük direniş grubudur. Aynı şekilde Ürdün yönetiminin Hamas ile açık ve etkin bir ilişki geliştirmesini isteyen Ürdünlü siyasilerle kamuoyunun baskılarına maruz kalan rejim, buna istekli olduğu yönünde içeriye de mesaj vermektedir. Bu talepler ve istekler geçen yıl meydana gelen Kudüs Kılıcı Savaşı'ndan sonra daha da artmaya başladı. Ürdün verdiği mesajda yönetimin Hamas ile ilişkilerinin bulunduğunu ve bunu geliştirmek için çalıştığını ifade etti.

Kuşkusuz Hamas hareketi de birçok neden ve özelliğinden dolayı Ürdün ile ilişkileri önemsemektedir. İki tarafın ilişkilerinde etkili olan nedenleri çok iyi biliyor. O yüzden Hamas, Ürdün ile resmi ve sivil ilişkilerini çok hassas ve dikkatli bir şekilde idare ediyor. O, bağcıyı dövmek değil, üzümü yemek derdindedir. Hamas hareketinin Siyasi Birimi Başkanı İsmail Heniyye bizzat bu ilişkiyi takip etmektedir. Bunu daha fazla faaliyet yapmak ve daha çok tesir etmek için ilişkinin önemine olan inancının yanında, Ürdün ile ilişkilerinin Filistin halkı ve davası için ayrı bir özellik ve önem taşıdığına olan inancından dolayı da yapıyor.

Son olaylar, Siyonistlerin Ürdün’e karşı takındığı tutum karşısında Hamas ile ilişki hattının açık olmasının önemini bir kez daha gösterdi. Burada acilen cevaplandırılması gereken bir soru var:

Ürdün ilişkileri geliştirmede ne zaman Hamas ile aleni, resmi ve etkili bir ilişki için cesur adımlar atacak?

Filistin Enformasyon Merkezi

HAMAS, 03 Eylul 2022 11:35